[한옥] Tìm hiểu ngôi nhà truyền thống

Hanok của Hàn Quốc

Hàn Quốc là một quốc gia có nền văn hóa truyền thống lâu đời, góp phần tạo nên sức hút cho ngành du lịch nơi đây với rất nhiều sản vật và biểu tượng trường tồn với thời gian. Trong số đó, ngôi nhà truyền thống Hanok luôn để lại những ấn tượng khó quên đối với khách du lịch như một biểu tượng của văn hóa dân gian Hàn Quốc, vậy chúng có gì đặc biệt? Cùng tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.

Nhà truyền thống Hanok, nguồn King Sejong Institute

Người Hàn Quốc từ xưa đã có trình độ kiến trúc vô cùng khoa học, tinh tế để xây dựng nhà ở vừa an toàn, kiên cố, vừa thích nghi với môi trường tự nhiên xung quanh. Một đặc điểm đặc biệt của Hanok là hệ thống làm nóng dưới sàn nhà được gọi là ondol. Đây là cách giữ ấm đã có từ xa xưa, trước cả khi người Hàn phát triển ra kiểu nhà Hanok.

Phương pháp sưởi ondol sử dụng hệ thống các ống dẫn chạy bên dưới sàn đá của phòng với hơi nóng được thoát ra từ lò sưởi trong bếp. Hệ thống này cũng được thiết kế để hút khói hiệu quả qua các đường dẫn dưới sàn nối với ống khói.
Một yếu tố quan trọng khác của ngôi nhà truyền thống Hàn Quốc là tấm ván lót sàn (maru). Các tấm lót sàn maru thường được bố trí đặt sao cho duy trì một khoảng không nhất định so với mặt đất để không khí tự do lưu thông bên dưới, tạo một môi trường sống mát mẻ trong suốt mùa hè. Kiến trúc thông minh kết hợp ondol và maru tạo cho ngôi nhà truyền thống Hàn Quốc một không gian sống thoải mái, giúp gia chủ giữ ấm trong mùa đông khắc nghiệt và mát mẻ, thư thái trong cả mùa hè nóng như thiêu.

Phương pháp sưởi ondol, nguồn King Sejong Institute

Mái nhà truyền thống hanok được lợp bằng ngói làm từ đất sét với nhiều màu sắc hoặc lợp bằng rơm khô. Thông thường mái ngói có màu xám đậm, nhưng một số nhà lại phủ ngói màu xanh giống như dinh làm việc của Tổng thống Hàn Quốc được gọi là “Cheongwadae”, nghĩa đen là “Nhà ngói xanh”.

Nhà Hanok – Seobaekdang- Thư bách đường, nằm tại làng Yangdong, thôn Yangdong-ri, huyện Gangdong-myeon, thành phố Gyeongju, tỉnh Gyeongsangbuk-do.

Nhà Hanok – Ngôi nhà cổ Yun Jeung của một học giả nho giáo trong giai đoạn hậu Joseon (1392- 1910)ở thôn Gochon-ri, huyện Noseong-myeon, thành phố Nonsan, tỉnh Chungcheongnam-do. Ngôi nhà còn được gọi theo tên hiệu của Yun Jeung là MyeongjaeGotaek (Minh Trai cổ trạch)

Các ngôi nhà truyền thống Hàn Quốc thường là nhà gỗ, nhưng nếu được bảo quản tốt thì có thể sử dụng được rất lâu. Ví dụ như Geungnakjeon (Điện cực lạc) ở Chùa Bongjeongsa, nằm trên Núi Cheondeungsan, thành phố Andong, tỉnh Gyeongsangbuk-do được xây dựng từ năm 1363, là tòa nhà còn tồn tại lâu nhất của Hàn Quốc còn duy trì nguyên vẹn cấu trúc ban đầu sau 650 năm.
Vị trí lí tưởng để xây dựng nhà hanok là khu đất mà đằng sau là núi để chắn gió lạnh, đằng trước là suối để dễ dàng lấy nước. Nhà hanok, công trình kiến trúc hài hòa giữa thiện nhiên và con người đang ngày càng càng thu hút nhiều sự quan tâm, không chỉ ở Hàn Quốc mà còn trên toàn thế giới.
Ngày nay, có hơn 60% dân số Seoul sống trong các căn hộ chung cư hiện đại, nhưng điều thú vị là những tòa nhà chung cư cao tầng này đều áp dụng hệ thống sưởi bằng các đường ống nước nóng bố trí dưới sàn nhà lấy cảm hứng từ hệ thống sưởi ondol cổ xưa. Kể cả những căn nhà riêng cũng sử dụng ondol khi xây dựng. Hệ thống sưởi này không chỉ rất thịnh hành ở Hàn Quốc mà gần đây đã dần trở nên được ưa chuộng ở nhiều quốc gia có nền nhiệt thay đổi cao.

Vật liệu làm Hanok

Nguyên vật liệu chủ yếu của nhà truyền thống Hàn Quốc là gỗ kết hợp với đất, đá và vật liệu tự nhiên, có thể tái chế và không gây ô nhiễm. Hanok có mái nhà riêng lát gạch, dầm bằng gỗ và đá xây dựng khối. Cheoma là cạnh mái nhà cong Hanok. Độ dài của các Cheoma có thể được điều chỉnh để kiểm soát lượng ánh sáng mặt trời vào nhà. Hanji (giấy truyền thống Hàn Quốc) được bôi trơn với dầu đậu làm cho nó không thấm nước và đánh bóng. Cửa sổ và cửa ra vào được làm bằng Hanji là đẹp và thoáng khí.

Kiến trúc

Nhà truyền thống của người Hàn Quốc được thiết kế theo dạng kiến trúc phù hợp với địa hình và lũ, cùng với sự ảnh hưởng bởi theo tư tưởng Nho học, Hanok đã được nhiều người dân Hàn Quốc ưa chuộng và được hình thành cho đến ngày nay, ngoài ra ngôi nhà được xây dựng trên nền đất rất thân thiện với môi trường và khí hậu mang nét đặc trưng bốn mùa Xuân – Hạ – Thu – Đông. Ngôi nhà phù hợp với từng điều kiện, có thể nói dựa vào các khâu thiết kế của ngôi nhà này cũng sẽ làm nên những ngôi nhà có khả năng chịu được lũ và cơn địa chấn bất ngờ xảy ra.

Cấu trúc của ngôi nhà Hanok

1. Bon dang – Khu nhà chính

Bon dang nằm ngay trung tâm ngôi nhà và là nơi chủ gia đình sinh sống. Nó bao gồm phòng khách, phòng nghỉ và nhà bếp. Đối với những ngôi nhà truyền thống Hàn Quốc thì phòng khách chính là nơi quan trọng nhất và là không gian dành cho người phụ nữ chủ gia đình sinh sống, sinh con và đến lúc mất đi. Khu nhà chính cũng là nơi phụ trách quần áo và thực phẩm cho cả gia đình.

2. Haengrang chae – Không gian mở

Trong các ngôi nhà Hanok cổ luôn có những không gian mở tươi xanh, trong lành. Haengrang chae được bố trí ở khu vực gần cửa cổng ra vào. Có rất nhiều loại cây trồng ở đây để tạo không gian hoà hợp với thiên nhiên cho ngôi nhà.

3. An chae – Nhà biệt lập

Ở một số gia đình thượng lưu thời xưa còn có thêm một nhà biệt lập nằm ở phía sau khu nhà chính. Nếu dành cho người con gái chưa lấy chồng sống thì gọi là Chodang, cho người con trai chưa cưới vợ sống thì gọi là Seodang.

4. Sarang chae – Khu nhà dành cho khách

Đây là nơi dành cho người thân hay khách đến chơi nghỉ ngơi, được chia thành phòng Dae cheong và Sarang bang. Đôi khi chủ nhà cũng sống trong khu vực này.

Hình dạng theo tầng lớp xã hội

Cấu trúc của Hanok được phân loại theo tầng lớp xã hội. Điển hình yangban (tầng lớp trên) nhà với giwa (lát gạch mái nhà) nhấn mạnh không chỉ là chức năng của ngôi nhà, mà còn có giá trị nghệ thuật tuyệt vời. Mặt khác, các ngôi nhà của dân thường (cũng như một số yangban nghèo khó) với choga (tết mái nhà bằng rơm) đã được xây dựng một cách nghiêm chỉnh hơn chức năng.

Nguồn tham khảo: edukorea